Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

«Եթէ կրնաս զինք հեռու պահէ նախանձէն եւ սորվեցուր ծածուկ խնդուքի գաղտնիքը»: Նախանձը բնաւորութեան գիծ մըն է, որ գրեթէ բոլորս առաւել կամ նուազ չափով ունինք:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ծուլութիւնը ներհակ է մարդկային բնութեան, քանի որ մարդը կոչուած է աշխատութեան. «Երեսիդ քրտինքովը ուտես քու հացդ…». (ԾՆՆԴ. Գ 19)։ Ուստի, Սողոմոն Իմաստուն ծոյլին կը խրատէ, որ մրջիւնին երթայ, որպէսզի անկէ իմաստութիւն, կարգ եւ կանոն, աշխատասիրութիւն եւ զիրար յարգել եւ տակաւին ուրիշ շատ բարեմասնութիւններ սորվի։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

«Սորվեցուր անոր մարդոց հանդէպ ազնիւ ըլլալ»: Շատ մը առաքինութիւններ մարդուն հետ կը ծնին. վարքի եւ նկարագիրի մէկ անբաժան մասը կրնայ ըլլալ բարութիւնը, ազնիւ ըլլալը, ողորմածութիւնը եւ այլն, սակայն, Լինքըն (ինչպէս նաեւ մանկավարժութիւնը) կը հաւատայ, որ այդ մէկը ո՛չ միայն բնածին կրնայ ըլլալ, այլ նաեւ կրթութեան ճամբով կարելի է փոխանցել:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Երկինքի մէջ ապրիլ՝ կը նշանակէ «Քրիստոսի հետ ըլլալ». (ՅՈՎՀ. ԺԴ 3), (ՓԻԼ. Ա 23), (Ա ԹԵՍ. Դ 17)։ «Ընտրեալներ»ը «Անոր մէջ» կ՚ապրին, հոն պահպանելով, աւելի ճիշդ՝ հոն գտնելով իրենց իսկական ինքնութիւնը՝ իրենց յատուկ անունը. (ՅԱՅՏ. Բ 17)։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

«Սորվեցուր անոր արժանապատիւ ձեւով պարտուիլ եւ վայելել յաղթանակը՝ երբ յաղթէ»: Իրականութիւն է, որ մեր ծնողները եւ նոյնիսկ դպրոցը մեզի կը սորվեցնեն, թէ ինչպէ՞ս պէտք է յաջողիլ, սակայն երբեք ակնարկութիւն չեն ընկեր, թէ ինչպէ՞ս պէտք է «ձախողիլ»:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ուշը՝ զանազան գիտելիքներու, տեղեկութիւններու եւ ծանօթութիւններու մտքի մէջ ամբարումն է։ Բայց ուշերը հետզհետէ կը զտուին մտքին մէջ եւ մնայ անոնցմէ միայն մէկ մասը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ապրահամ Լինքընի նամակին մէջ որոշ տեղեր կը տեսնենք կրկնութիւններ. օրինակի համար, իր նամակին շարունակութեան մէջ կ՚ըսէ. «Սորվեցուր նաեւ, որ իւրաքանչիւր լկտիի դիմաց կայ մի հերոս եւ իւրաքանչիւր խարդախ քաղաքական գործիչի դիմաց կայ նուիրուած առաջնորդ», սակայն նկատի ունենալով, որ այս նոյն մտածումներն ու գաղափարները արդէն իսկ նախապէս վերլուծած ենք, զանց ընելով կ՚անցնինք միւս նախադասութեան: 

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ուշադրութիւն ըրա՞ծ էք սիրելիներ՝ մարդ, ընդհանրապէս կ՚ուզէ, որ իր շուրջ ամէն ինչ կատարեալ ըլլայ եւ երջանկութիւնը կը փնռտէ կատարելութեան մէջ, բայց երբեք չի մտածեր, թէ ինք որքա՞ն կատարեալ է։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Իր յաջորդ տողին մէջ Լինքըն (գուցէ քաղաքական գործիչ ըլլալու պատճառով) հետեւեալը կը խնդրէ իր զաւկի ուսուցիչէն. սորվեցուր անոր, «որ իւրաքանչիւր խարդախ քաղաքական գործիչի դիմաց կայ նաեւ նուիրեալ առաջնորդ»: 

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Էութիւնը գոյութեան ներքին բնոյթն է, իսկ բնութիւնը՝ շրջապատող աշխարհը, իսկութիւն։ Այս իմաստով «էութիւն»ը եւ «բնութիւն»ը մէկ են, ինչպէս եւ «մարդկութիւն»ը։