ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ե. դարու Հայոց գրականութեան կրօնական ազդեցութիւնը ժամանակի պահանջքի բնական արգասիքն էր. տառերու գիւտով Ս. Սահակ Պարթեւ եւ Ս. Մեսրոպ Մաշտոց Վարդապետը կամեցան հայ ժողովուրդը կրօնապէս կրթել, քրիստոնէական բարոյական գաղափարները անոր մէջ հաստատել, եւ անոնք իրենց նպատակին հասան
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Տարօրինակ բան է չէ՞ բանաստեղծութիւնը. ընդամէնը մի քանի էջերու մէջ արձանագրուած բառեր կարելի կ՚ըլլայ մի քանի տասնեակ էջերու մէջ բացատրել եւ հո՛ն է բանաստեղծութեան հիմնական արժէքը. բանաստեղծութիւնը անկատար արուեստ մըն է, որ ընթերցողը ի՛նք աւարտին պիտի հասցնէ, այդ բառերն ու ապրումները յարմարեցնելով իր հոգիին ու ապրումներուն. մենք կը փորձենք վերլուծել Պարոյր Սեւակի բանաստեղծութիւնը, սակայն նոյն տողերն ու խօսքերը իւրաքանչիւրիս համար կրնայ տարբեր իմաստ մը ունենալ եւ այդ ապրումներուն մէջ է, որ իրար կը հանդիպին ընթերցողն ու բանաստեղծը. այդ յոյզերու հասարակաց գիծն է, որ գրողը կը դարձնեն բանաստեղծ:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Խօսիլը պահանջք մըն է, իսկ լռելը՝ արուե՛ստ»։ Այսպէս կ՚ըսէ Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832)։
Արդարեւ, նախընտրելի է լռել, քան թէ անիմաստ եւ աննպատակ խօսիլ՝ դատարկախօսութեամբ զբաղեցնել մարդիկ։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Բանաստեղծները ունին իւրայատկութիւն մը, որ զիրենք կը տարբերէ սովորական մարդոցմէ. անոնց ներաշխարհը հարուստ է խորութեամբ եւ ստեղծագործութեամբ, ինչ որ առիթ կու տայ, որպէսզի անոնք աշխարհը դիտեն ու մեկնաբանեն այնպէս՝ ինչ որ տրուած չէ սովորական մարդոց:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Չկայ մէկը, որ ճրագը վառէ եւ ամանի մը տակ կամ մահիճին ներքեւ դնէ, հապա աշտանակի վրայ կը դնէ, որպէսզի ներս մտնողները լոյս տեսնեն». (ՂՈՒԿ. Ը 16)։
Ճշմարտութիւնը ծածկել անհնա՛ր է, քանի որ ան ինքզինք կը յայտնէ անպայման լոյսի մէջ, եւ կա՛յ միշտ լոյսը, եւ ուրեմն ճշմարտութիւնն ալ միշտ ակնյայտ է։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Բանաստեղծութիւնը գրականութեան գագաթնակէտը կը նկատուի, սակայն իրականութեան մէջ ան կը գերազանցէ գրականութեան էջերը եւ կը դառնան ներհայեցողութեան լաւագոյն միջոց, ըմբռնելու համար ներքին ապրումներն ու զգացումները:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Ապա կ՚ըսէր.- Աստուծոյ Թագաւորութիւնը ի՞նչ բանի նմանցնենք կամ ի՞նչ առակով զանիկա բացատրենք։ Մանանեխի հատին նման է, որ հողին մէջ ցանուած ատենը՝ երկրի վրայ եղած սերմերուն ամենէն պզտիկն է, բայց երբ ցանուի, բուսնի, բոլոր ծառերէն ալ մեծ կ՚ըլլայ եւ մեծ ճիւղեր կ՚արձակէ, այնպէս որ երկնքի թռչուններուն կը բաւէ անոր շուքին տակ բնակելու»։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հայոց մեծագոյն բանաստեղծներէն Պարոյր Սեւակի «Որդուս» բանաստեղծութիւնը ունի յաւերժական եւ համամարդկային գրաւչութիւն մը. անոր շօշափած ճշմարտութիւնները կը գերազանցեն ժամանակի եւ տեղի առանձնայատկութիւնները:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Բոլորիս ծանօթ է Յիսուսի հացերուն բազմացման հրաշքը. (ՄԱՏԹ. ԺԴ. 13-21, ՄԱՐԿ. Զ 30-44, ՂՈՒԿ. Թ 10-17 եւ ՅՈՎՀ. Զ 1-14), ուր հինգ հացով եւ երկու ձուկով կերակրեց հինգհազարի չափ այր մարդիկ, կիներէն եւ տղաքներէն զատ։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Տարիքս ինչքան ալ յառաջանայ, նուազագոյնը տարին մէկ անգամ կ՚ուզեմ ձեռքս առնել հայ մեծագոյն բանաստեղծին՝ Պարոյր Սեւակին «Որդուս» բանաստեղծութիւնը եւ Աստուած գիտէ որ երրորդ անգամ ըլլալով դարձեալ կարդալ ու վերլուծել. կան բանաստեղծութիւններ, որոնք մեռեալ են. կը կարդացուին միայն մէկ անգամ եւ նոր բան մը տալիք չեն ունենար, սակայն Սեւակի վերոյիշեալ բանաստեղծութիւնը ամէ՛ն տարի ունի ըսելիք մը, ինչ որ կենդանի կը պահէ բանաստեղծութիւնն ու անոր արժէքը:
