Հոգե-մտաւոր

ԱՆՀԱՍԿՆԱԼԻ ՀԱՍԿՆԱԼԻՆ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վերջերս «Արեւելք» լրատուականի հետ մտերմիկ զրոյց մը ունեցայ. զրուցավարը՝ Սարգիսը ուզեց պաշտօնականէն դուրս ելլենք եւ խօսինք այնպէս՝ ինչպէս պիտի խօսէինք մեր անձնական ընկերային զրոյցներու ժամանակ. այս առաջարկը ընդունելով որոշեցի հեռու մնալ պաշտօնական բոլոր ձեւակերպութիւններէ եւ ըլլալ այն՝ ինչ եմ սովորական առօրեայի ընթացքին:

ՄԱՐԴԸ՝ ՓՈՔՐ ՏԻԵԶԵՐՔ ՄԸ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդը՝ որ «փոքրիկ տիեզերք» մը կոչուած է, իր մէջ կը զգայ սակայն «անհունութեան» անհպելի սահմաններուն սաւառնող կարողութեան մը թռիչքը, իր մտքին սրաթռիչ թեւերովը մերթ կը խոյանայ դէպի երկինքի բարձրութիւններուն եւ մերթ կը մխրճուի երկրի ներքին մասը՝ ընդերքի մէջ եւ ովկիանոսներու անդնդախոր յատակը։

ՉԾԵՐԱՑՈՂ ԾԵՐԵՆՑԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Այսօր ծնունդն է հայ մտաւորական մը, որ լոյս աշխարհ եկած է մեր թուականէն 202 տարիներ առաջ՝ 1822 թուականին. մտաւորական, որ բժիշկ ըլլալով հանդերձ իր մէջ ունէր մտաւորական գրող ըլլալու Աստուածային շնորհքը եւ անբացատրելի ձեւով անգիր գիտէր հայոց պատմութիւնը. ըմբոստ պայքարելու բոլոր անիրաւութիւններուն դէմ, զոր կը նեղէր իր ազգն ու արիւնակիցները։

ԻՐ - ԻՐԱՒ - ԻՐԱՒՈՒՆՔ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Հրաչեայ Աճառեան իր «Հայերէն արմատական բառարան»ին մէջ կը գրէ, թէ՝ «իր» բառի գործիական հոլովն է՝ «իրաւ». «իրօք»՝ որ ստացած է մակբայական գործածութիւն՝ «արդեամբ», «գործով», «հաւաստեաւ» նշանակութեամբ։ «Իրօք բարկացուցեր եւ բանիւք հաշտեցուսցես»՝ հակադրուած են իրար հետ՝ խօսք եւ գործ։

ՕՏԱՐԻՆ ՍՈՒՐԲՆ ՈՒ ՄԵՐԻՆԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Փոքր ժամանակ բազմիցս կրկնեցին, որպէսզի հասկնանք. «փոքր ու մեծ մեղք գոյութիւն չունի. մեղքը մեղք է». այսպէս կամ այնպէս հասկցանք, որ մէկ հաւկիթ գողցողն ու ամբողջ հաւնոց մը յափշտակողը նոյնացնողը անոնց գող ըլլալն է. ի՜նչ փոյթ թէ Ջիւանին մէկ հաւ գողցողը «խեղճ» նկատելով «խելքի՛ աշեցէք» կը բարձրաձայնէր:

ՇՈՒՆԵՐՆ ԱԼ ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ ՈՒՆԻՆ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Աստուած մարդ արարածը իր ստեղծագործութեան գլուխ գործոցը նկատեց եւ անոր տուաւ իր պատկերն ու շունչը. ամէ՛ն բան ստեղծեց մարդուն համար եւ մարդը որպէս գերագոյն ստեղծագործութիւնը անոնց վրայ պատասխանատու նշանակեց. սակայն այն բարձրութիւնը որ Աստուած տուաւ մարդուն՝ մարդը չկրցաւ տալ իր նմանին եւ որոշեց միւս ստեղծագործութիւնները աւելի բարձր նկատել՝ քան իր նմանը, որ ունէր նմանութիւնը նաեւ Աստուծոյ:

ՄԱՄՈՆԱՅ ՄԸ ՇԱՄԱՆԴԱՂԻ ՄԷՋ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ժամանակ մը ետք սեփական փորձով սորվեցայ, որ ընկերութեան մէջ ինչ ըսելդ կարեւորութիւն մը չունի. կարեւորը ինչպէս ըսելդ է, որովհետեւ այդ «ինչպէս»ն է, որ ուշադրութեան առարկայ կը դառնայ եւ ո՛չ թէ «ինչ»ը:

ՃՇՄԱՐՏՈՒԹԻՒՆ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մա՛րդ ճշմարտութիւնը չտեսնելու չափ կոյր չի կրնար ըլլալ։ Արդարեւ, Յիսուս, բժշկուելու համար Իրեն դիմող կոյրերուն սապէս ըսաւ. «Կը հաւատա՞ք թէ կրնամ այս բանը ձեզի ընել։ Ըսին Անոր.- Այո՛ Տէր». (ՄԱՏԹ. Թ 28)։

Էջեր