Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդս ամբողջութիւնն է մարմնի, այսինքն ֆիզիքական էութեան, մտքի եւ հոգիի։ Մարմինը կ՚աճի սնունդով, իր լայն առումով՝ հացով, իսկ միտքը կը զարգանայ գիտութեամբ։ Եւ հոգին կ՚ազնուանայ հոգեւոր սնունդով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Բարկութիւն»ը, իր ամենալայն իմաստով, մարդուս հակազդեցութիւնն է անհաճոյ, անընդունելի եւ բարոյապէս վիրաւորիչ արարքի մը հանդէպ։ Անշուշտ, բարկութեան արտայայտութեան ձեւը կարեւոր է մանաւանդ մարդկային փոխյարաբերութիւններու մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ադամ Աստուծոյ որդին է» (ՂՈՒԿ. Գ 38), քանի որ ան Աստուծմէ ստեղծուեցաւ։ Ադամ, իբրեւ Աստուծոյ «մարդեղէն որդի»ն՝ կատարեալ էր, քանի որ Աստուծոյ ստեղծածն էր, եւ Աստուած կատարեալ է եւ Անոր գործն ալ նոյնպէս եւ մի՛շտ կատարեալ է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սուրբ Սարգիս Զօրավարի տօնին նախորդող երկուշաբթի օրէն կը սկսի Առաջաւորաց պահքը՝ որ յատուկ է միայն Հայ Առաքելական Եկեղեցիին, եւ կը տեւէ հինգ օր։
Այս տարի Սուրբ Սարգիս Զօրավարի տօնը կը հանդիպի 16 փետրուարի եւ Առաջաւորաց Պահքն ալ կը սկսի 11 փետրուարին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բարոյապէս բարի արարքը կ՚ենթադրէ միանգամայն լաւութիւնը առարկային, նպատակին եւ պարագաներուն։ Գէշ նպատակ մը կ՚ապականէ արարքը, նոյնիսկ եթէ անոր առարկան ինքնին բարի է. զոր օրինակ, աղօթելը կամ ծոմ պահելը՝ տեսնուելու համար մարդոցմէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Անցաւոր եւ Աղցաւոր այս աշխարհի վրայ կը տուայտինք…»։ Թովմա Ա. Քհնյ. Շիկահերի իր քարոզներուն մէջ յաճախ արտասանած խօսք մըն է ասիկա, որ խոր իմաստ մը ունի, եւ կարծես լաւագոյն կերպով կը բացատրէ մարդկային կեանքը՝ որ կ՚ապրուի այս «անցաւոր» եւ «աղցաւոր» աշխարհի վրայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սուրբ Պա­տա­րա­գի խոր­հուր­դին հան­դի­սա­կա­տա­րու­մին կեդ­րո­նա­կան մաս կը հան­դի­սա­նան «հաց»ը եւ «գի­նի»ն, ո­րոնք Քրիս­տո­սի խօս­քե­րով եւ Սուրբ Հո­գիին կո­չու­մով կը փո­խուին Քրիս­տո­սի Մար­մի­նին եւ Ա­րիւ­նին։
Ար­դա­րեւ Սուրբ Պա­տա­րագ՝ «Messe», կամ «Միս­սա» լա­տին լե­զուով կը նշա­նա­կէ «ար­ձա­կում», քա­նի որ փրկու­թեան խոր­հուր­դը կա­տա­րող ծի­սա­կա­տա­րու­մը կը վեր­ջա­նայ՝ իր ա­ւար­տին կը հաս­նի հա­ւա­տա­ցեալ­նե­րուն ար­ձա­կո՛ւ­մով՝ որ­պէս­զի տուն եր­թան եւ ի­րենց ա­ռօ­րեայ կեան­քին մէջ Աս­տու­ծոյ կամ­քը կա­տա­րեն.

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ էակը կոչուած է կատարելութեան, այս պատճառով բնական է որ ան ձգտի միշտ կատարեալին, լաւագոյնին։ Բայց երբ մարդ կ՚ուզէ լաւագոյնը ընել, յաճախ կրնայ լաւն իսկ չընել, քանի որ լաւագոյնը թշնամի է լաւին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Որ ո՛չ կորուսանել զմարդկան ոգիս այլ կեցուցանել»։ (Գրիգոր Նարեկացի-Նարեկ, Բան ԽԱ)։
«Դուն որ եկար ո՛չ թէ կորսնցնելու՝ այլ ապրեցնելու մարդոց հոգիները»։ Սուրբ Գրիգոր Նարեկացի այսպէս կ՚աղօթէ երբ ներում կը խնդրէ Յիսուս Քրիստոսէ։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Աւետարանի մէջ (ՄԱՏԹ. ԻԲ 2-14) եւ (ՂՈՒԿ. ԺԴ 16-24) երբ կը խօսուի «հարսանեկան խրախճանք»ի մասին, ուր շատեր մերժած են մասնակցիլ անոր, կը խորհրդանշէ Սուրբ եւ Անմահ Պատարագը։ Ուստի խրախճանքի համար «Մորթուած զուարակ»ը, այսինքն մատաղ ցուլը՝ Ի՛նքն՝ Աստուծոյ Գառն է, որ զոհուեցաւ մեզի՝ մեղաւորներու փրկութեանը համար, որպէսզի լիանանք Անոր Սուրբ Մարմնով եւ Արեամբ, եւ միանանք Անոր հետ ամենասերտ միութեամբ, եւ ըլլանք մարմին՝ Անոր Մարմինէն եւ ոսկոր՝ Անոր Ոսկորներէն, ինչպէս որ հարկ է հարսին՝ Եկեղեցին։