Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Կատարեալ ըլլալ» եւ «կատարելութեան ձգտիլ». այս երկու վիճակները թէեւ արտաքնապէս մերձիմաստ, բայց ըստ էութեան իրարմէ բոլորովին տարբեր գոյավիճակներ են։ Ուստի կատարելութիւնը մարդուս համար նպատակ մը, հեռանկար մը կամ բարձրագոյն գաղափար մըն է՝ որուն կը ձգտի մարդ, պէ՛տք է ձգտի, բայց բացարձակ կատարելութեան հասնիլ գրեթէ անկարելի՛ է, ինչպէս մարդ չի՛ կրնար հասնիլ հորիզոնին, որուն որչափ մօտենալ փորձէ, ան այնքան կը հեռանայ իրմէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահքի շրջանի երրորդ Կիրակին, աւանդաբար կը կոչուի «Անառակին», Ճաշու Աւետարանին՝ «Անառակ որդիին առակը» հատուածին (ՂՈՒԿ. ԺԵ 11-32) հետեւողութեամբ։ Արդարեւ, այս հատուածին կից «կորսուած ոչխար»ին եւ «կորսը-ւած դրամ»ին առակներուն պատճառով, այս երրորդ Կիրակին կոչուած է նաեւ «Կորուստնե՛րու Կիրակի»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կը լսուի դժգոհութեան, գանգատի ձայներ. «Երիտասարդ սերունդը եկեղեցի չի յաճախեր, օտարացած է իր եկեղեցիին, պաշտամունքի…»։ Բայց գանգատողներ չեն պրպտեր, թէ ի՞նչ է պատճառը այդ օտարացման, թէ երիտասարդ սերունդը ինչո՞ւ հեռացած է եւ հետզհետէ կը հեռանայ եկեղեցիէն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բամբասանքը չարախօսութեան եւ անիմաստ, սնամէջ խօսակցութեան այն ընդհանրացած ձեւն է, որ թէ՛ ընկերային եւ թէ ընտանեկան կեանքի մէջ անդարմանելի վէրքերու պատճառ կը դառնայ։ Ան անբուժելի, կործանարար, աւերիչ եւ վարակիչ ախտ մը՝ հիւանդութիւն մըն է, որ կը սնանի մարդուն տկարութենէն, թերութիւններէն եւ մանաւանդ անկայուն եւ անվստահելի նկարագիրէն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Տաղաւար» կը նշանակէ՝ հիւղ, վրան, մացառով շինուած խրճիթ։ Այս բառէն կու գայ. «տաղաւարահարք» կամ «տաղաւարահարաց տօն» սուրբ գրային ասացուածքը։ «Տաղաւարիլ» կը նշանակէ՝ «բնակիլ»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ, ամբողջ պատմութեան ընթացքին, իր կեանքը դիւրացնելու համար գործիքներ, առարկաներ հնարած է, որոնք իրապէս դիւրատար ըրած են կեանքը։ Եւ դարձեալ մարդ, ժամանակի ընթացքին գործիքները, առարկաները դասաւորած է եւ մանաւանդ բաժնած է երկու գլխաւոր մասերու՝ բարի գործի ծառայող գործիքներ եւ չար գործի ծառայող գործիքներ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ստորեւ կը շարունակենք Մեծ պահքի կիրակիներուն. չորրորդ Կիրակին՝ «Տնտեսի Կիրակի»ն ներկայացնել՝ մեր սիրելի՜ ընթերցող բարեկամներուն։
Մարդ իր հնարաւորութիւնները պարտաւո՛ր է օգտագործել ո՛չ թէ իր անձնական շահերուն ի նպաստ, այլ՝ հանրային օգտին եւ հասարակաց բարի՛քին համար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահքը ունի վեց կիրակիներ՝ որոնք առընչութիւն ունին աւետարանական վեց վկայութիւններու հետ։ Կիրակիներու այս շարքը սահմանուած է Ա դարուն՝ Յակոբոս Տեառնեղբօր եւ Դ դարուն՝ Կիւրեղ Երուսաղէմացիի կողմէ։ Ուրեմն, այդ կիրակիներն են. «Բուն Բարեկենդան», «Արտաքսման», «Անառակի», «Տնտեսի», «Դատաւորի», «Գալստեան» եւ «Ծաղկազարդի» կիրակներ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահոց երկրորդ Կիրակին յիշատակումն է՝ մարդուն դրախտէն արտաքսման։ Արդարեւ Բարեկենդանի յաջորդող այս դէպքը մեզի ցոյց կու տայ՝ անհնազանդութեան հետեւանքը, որ է ստիպուիլ լքե՛լ այն ամէն բարիք, որ հնազանդութեան եւ հաւատարմութեան փոխարէն տրուած է մարդուն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ո՛վ որ ծա­րաւ է՝ թող ին­ծի գայ եւ խմէ։ Ով որ ին­ծի կը հա­ւա­տայ, ինչ­պէս Սուրբ Գիր­քը կ՚ը­սէ.- Ա­նոր սիր­տէն կեն­սա­տու ջու­րի գե­տեր պի­տի բղխին», (ՅՈՎՀ. Է 37-38)։
­Տա­ղա­ւա­րա­հաց տօ­նը, գա­ւառ­նե­րու ժո­ղո­վուր­դը ի­րա­րու մօտ էր բե­րած, ա­նոնք ե­կած էին կրօ­նա­կան հան­դի­սու­թիւն­նե­րու մաս­նակ­ցե­լու, եւ կեան­քը կը շա­րու­նա­կէր իր սո­վո­րա­կան ըն­թաց­քը վրան­նե­րու տակ։