Շաբաթավերջին Արցախէն դէպի Հայաստան տարհանումը արդէն սկսաւ գործնականօրէն։ Արցախի նախագահի խորհրդական Դաւիթ Պապայեան «Reuters» գործակալութեան յայտնեց հետեւեալը. «Լեռնային Ղարաբաղի էթնիք հայերը կը մեկնին Հայաստան, որովհետեւ չեն փափաքիր ապրիլ Ատրպէյճանի կազմին մէջ ու կը վախնան էթնիք զտումներէ։
ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղար Անթոնիօ Կութերես մտահոգութիւն յայտնեց Լեռնային Ղարաբաղի մէջ իրավիճակի վերջին սրման կապակցութեամբ եւ կոչ ուղղեց՝ խստօրէն պահպանել հրադադարը։
Արցախի ժողովուրդին ֆիզիքական գոյութիւնը կը շարունակուի լուրջ սպառնալիքի ենթակայ մնալ՝ հակառակ միջազգային գետնի վրայ հնչած բոլոր յայտարարութիւններուն։
Սեւծովեան տնտեսական համագործակցութեան կազմակերպութեան մօտ Հայաստանի Հանրապետութեան մշտական ներկայացուցչութեան նախաձեռնութիւնը լի ու լի արդարացած:
Արմատներն ու կիրքը։
Աշխարհահռչակ երաժիշտի ծննդեան 120-ամեակին առթիւ Իսթանպուլի մէջ կազմակերպուած հաւաքոյթին մասնակիցները հնարաւորութիւն ունեցան խորաթափանց կերպով պատկերացում կազմելու անոր անկրկնելի հանճարին շուրջ։
Դաշնակահար Շահան Արծրունի. «Եթէ Կոմիտաս արդի հայ երաժշտութեան հիմնադիրն է, ապա Արամ Խաչատուրեանն ալ աշխարհի վրայ հայկական մշակոյթին երաժշտական դեսպանն է»։
Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրին շուրջ ՄԱԿ-ի Անվտանգութեան խորհուրդին երէկուան հերթական հրատապ քննարկումը գործնականօրէն ոչինչ փոխած է. պատանդ դարձած ժողովուրդը անտէրութեան, անորոշութեան եւ ֆիզիքական ոչնչացման լուրջ սպառնալիքներու ճիրաններուն մէջ կը տառապի անխնայօրէն:
Արցախի հայութեան տարհանման պահանջները հաշտ աչքով չեն դիտուիր Երեւանի կողմէ։ Ըստ վարչապետին՝ Հայաստանը ռազմական գործողութիւններու ներքաշելու հարցը կը շարունակէ մնալ Ատրպէյճանի օրակարգին վրայ։ Մոսկուա պատկանելիութեան խնդիրը լուծուած կը համարէ։
Փաշինեան. «Չեմ կարծեր՝ պէտք է աչք փակենք ռուս խաղաղապահներու ձախողումներուն վրայ»։
Համազգային քաոսի մթնոլորտին մէջ բողոքի ցոյցեր տեղի կ՚ունենան Հանրապետութեան հրապարակի կառավարութեան շէնքին առջեւ։ Ներքին լարուածութիւնը անհաւատալի համեմատութիւններու հասած է։ Ինչպէս իշխանութիւնը, այնպէս ալ ընդդիմութիւնը մտահոգութիւնները կը խորացնեն՝ ծանր իրավիճակին բացարձակապէս անհամապատասխան իրենց անհեռանկար ու կործանարար ընթացքով։
Սեւծովեան տնտեսական համագործակցութեան կազմակերպութեան մօտ Հայաստանի Հանրապետութեան մշտական ներկայացուցչութեան պատմական նախաձեռնութիւնը։
Աշխարհահռչակ երաժիշտ Արամ Խաչատուրեանի ծննդեան 120-ամեակին ձօնուած ձեռնարկը առանձնացաւ իր որակով, մանաւանդ՝ անմոռանալի արուեստագէտին վերաբերեալ փոխանցուած վառ վկայութիւններով, որոնք եկան վերահաստատել անոր անժամանցելի մեծութիւնը։
Pera թանգարանի երդիքին տակ ողջոյնի խօսք մը արտասանեց մշտական ներկայացուցիչ Սահակ Սարգսեան՝ մինչ երեկոյթը համախմբած էր բարձրաստիճան դիւանագէտներ, հոգեւոր առաջնորդներ, տեղական ինքնակառավարման մարմիններու ներկայացուցիչներ, հասարակական ու մշակութային գործիչներ, փոքրամասնական համայնքներէն յայտնի դէմքեր եւ թրքահայ շրջանակներէն վարչայիններ։
Ասուլիսի ժամանակ Շահան Արծրունիի եւ Եիւքսէլ Քոփտակէլի ելոյթները ունկնդրուեցան անմիջական հետաքրքրութեամբ։ Ընդունելութեան նախորդած մեծանուն դաշնակահարին նուագները եղան յայտագրի թագն ու պսակը։ Ամեն. Ս. Պատրիարք Հայրն ու ՍԾՏՀԿ-ի ընդհանուր քարտուղար դեսպան Լազար Քոմանեսքու բարձր գնահատեցին 21 Սեպտեմբերի նախօրէին կազմակերպուած հանդիսութիւնը։
Այսօր Սեպտեմբերի 21-ն է եւ Հայաստանի Հանրապետութիւնը իր անկախութեան 32-րդ տարեդարձը կը նշէ՝ ցարդ տօնախմբուածներէն բոլորովին տարբեր պայմաններու ներքեւ։ Ատրպէյճանի կողմէ Արցախի դէմ ձեռնարկուած հակաահաբեկչական միջոցառումներու յատուկ գործողութիւնները արդէն շուրջ մէկ օրուան ընթացքին հասան իրենց նպատակին։
Արցախի եւ Հայաստանի մէջ ստեղծուած իրավիճակով պայմանաւորուած՝ Սեւծովեան տնտեսական համագործակցութեան կազմակերպութեան մօտ Հայաստանի մշտական ներկայացուցչութիւնը որոշած է յետաձգել՝ աշխարհահռչակ երաժիշտ Արամ Խաչատուրեանի 120-ամեակին ձօնուած հանդիսաւոր համերգը, որ վաղը երեկոյեան տեղի պիտի ունենար Հարպիյէի «Ճեմալ Ռեշիտ Ռէյ» համերգասրահին մէջ։
Արցախի դէմ Ատրպէյճանի «հակաահաբեկչական միջոցառումներու յատուկ գործողութիւնները» երէկուընէ ի վեր պատճառ կը դառնան նոր մահերու եւ վիրաւորներու:
Պաքու կը պահանջէ պաշտպանութեան բանակին սպիտակ դրօշ պարզելը։ Մոսկուա կը շարունակէ քննադատել Երեւանի քայլերը։ Ուաշինկթըն կը ջանայ հանդարտեցնել իրավիճակը։ Թեհրան եւս կը կրկնէ իր մօտեցումները։
Հայաստան չի միջամտեր՝ մինչ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան յայտարարեց, որ բուն նպատակն է երկիրը ներքաշել պատերազմի։ Նախարար Արարատ Միրզոյեան Նիւ Եորքի մէջ կ՚ունենայ բազմակողմանի շփումներ՝ Անվտանգութեան խորհուրդի ժողովին ընդառաջ։
Հայկական իշխանութիւնները կը դիմագրաւեն նաեւ ներքին մարտահրաւէրներ։ Հանրապետութեան հրապարակին վրայ երէկ ստեղծուեցաւ մեծ լարուածութիւն, ոստիկանութիւնը ուժ կիրառեց։
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան երէկ Արցախէն հասած լուրերէն անմիջապէս վերջ հանդէս եկաւ յայտարարութիւններով։ Ան յայտնեց, որ Ատրպէյճան սկսած է Լեռնային Ղարաբաղի հայութիւնը էթնիք զտումներու ենթարկելու ուղղեալ ցամաքային գործողութեան։
