Արխիւ
Թուրքիոյ փոքրամասնութիւնները կարեւոր ճամբաբաժանի մը շեմին կանգնած են։ Ոչ-իսլամ համայնքային վաքըֆներու ընտրութեան նոր կանոնադրութիւնը առանցքային նշանակութիւն ունի, միանշանակ։ Թէ ինչպէ՞ս կ՚երեւի թրքահայութիւնը այս համայնապատկերին վրայ։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Երբ կը տօնենք որեւէ տօն, կ՚ուրախանանք, կը հրճուինք, քանի որ կ՚ապրինք. հապա մեր հանգուցեալ սիրելիները՞. եթէ ոչ մարմնապէս, բայց հոգեպէս կ՚ապրին անոնք ալ եւ ուրեմն պատշաճ չէ՞ որ անոնք ալ մասնակցին այդ տօնախմբութեան, անոնց հոգիներն ալ տօնի ուրախութեամբ հրճուին։ Ահաւասիկ, ճիշդ այդ պատճառով է որ ամէն մեծ տօնէ յետոյ մեր հանգուցեալ սիրելիները եւ մերձաւորներն ալ մասնակից ընելու համար տօնի ուրախութեան, յատկացուած է յատուկ օր մը՝ որ կը կոչուի «Յիշատակ մեռելոց»։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Չեմ կարծեր որ այսօր մեր մէջ գոյութիւն ունենայ մարդ մը, որ չճանչնայ երկու հարազատ եղբայրներ, որոնք նոյն արիւնը կրելով հանդերձ թշնամի են այսօր. այնպէս ինչպէս ամբողջ աշխարհի մէջ, մեր հայկական իրականութենէն ներս եւս մտահոգեցուցիչ երեւոյթ է հարազատ եղբայր-քոյրերու թշնամութիւնը, որուն վերջին տասնամեակին աւելի շեշտուած ձեւով կը հանդիպինք մեր ընկերային կեանքէն ներս:
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Հայկական լեռնաշխարհին մէջ տարածուած երաժշտական գործիքներուն մասին համայնագիտարանային նշանակութեամբ գիրք մը պատրաստած է հայրենի ջութակահարուհի, մանկավարժ, հետազօտող Նունէ Շամախեան: Ան դուստրն է միջազգային ճանաչման արժանացած առաջին հայ ջութակահարուհիին՝ անկրկնելի արուեստագիտուհի Անահիտ Ցիցիկեանին (1926-1999):
ՊԻԱՆՔԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ
Մարդու «մարդ» ըլլալու պայքարէն ի վեր արտաքին աշխարհը ապահով դարձնելու համար գործադրած ջանքերը հաւասար չեն իր ներաշխարհը գեղեցկացնելու ջանքերուն։ Մինչ մտաւոր եւ հոգեւոր զարգացումը դանդաղ քայլերով կ՚ընթանայ, մարդը թէ՛ վնաս եւ թէ՛ օգուտ կը պատճառէ բնութեան, հասարակութեան, մարդոց՝ ինքն իրեն։
Խաչվերացի տաղաւարին առթիւ երէկ Գնալը կղզիի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ մէջ պատարագեց Տ. Յարութիւն Վրդ. Տամատեան։ Ռեհաններով զարդարուած Կենաց Փայտի մասունքները վերաբերուեցան եւ այս տարի եւս, ըստ աւանդութեան, մասունքակիր խաչով թափօր կազմուեցաւ։
Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան երէկ Սկիւտարի Ս. Խաչ եկեղեցւոյ մէջ նախագահեց Խաչվերացի տօնի արարողութիւններուն եւ տարեկան անուան տօնախմբութեան։ Ինչպէս ամէն տարի, այս տարի եւս Սկիւտարի բարձունքին հոգեւոր հրճուանքի մթնոլորտ ստեղծուեցաւ։ Օրուան պատարագիչն էր Տ. Պետրոս Քհնյ. Պուլտուքեան։ Ներկայ էին նաեւ Տ. Յովակիմ Աբեղայ Սերովբեան եւ եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Տ. Յուսիկ Քհնյ. Հերկելեան։
Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան 2022-2023 կրթական շրջանի սկիզբին առթիւ հրապարակած է պատգամ մը։ Ստորեւ կը ներկայացնենք Ամեն. Ս. Պատրիարք Հօր վերամուտի օրհնութեան խօսքը։
Patrik Sahak II Hazretleri 10.09.2022 tarihinde Sayın İçişleri Bakanı Süleyman Soylu başkanlığında cemaat vakıfları seçim yönetmeliğine ilişkin istişarelerde bulunmak üzere bir toplantıya katılmışlardır. Azınlık cemaatleri’nin dini ve sivil temsilcilerinin hazır bulunduğu toplantıda Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Başkanı Sn. Bedros Şirinoğlu ve AK Parti MKYK üyesi Sn. Dr. Sevan Sıvacıoğlu da hazır bulunmuşlardır.
ԱՐԱ ԳՕՉՈՒՆԵԱՆ
Թրքահայ ազգային-եկեղեցական կեանքի առկայ խնդիրները, ընդհանրապէս, ըստ էութեան, կրնան դիտարկուիլ վերջին շուրջ երկու տասնամեակներու հաւասարակշռութիւններուն մէջ։ Թէ՛ համաշխարհային մակարդակի վրայ եւ թէ Թուրքիոյ պարագային այս ժամանակահատուածը կը բնորոշէ պատմական անցումային շրջան մը։
Ներքին գործոց նախարար Սոյլու շաբաթավերջին ամբողջ երկու ժամ ծաւալուն խորհրդակցութիւն մը ունեցաւ Թուրքիոյ ոչ-իսլամ փոքրամասնութիւններու հոգեւոր առաջնորդներուն եւ համայնքային վաքըֆներու աշխարհական վարիչներուն հետ՝ խումբ մը բարձրաստիճան դիւանակալներու ներկայութեամբ:
Ամենապատիւ Ս. Պատրիարք Հօր եւ Պետրոս Շիրինօղլուի մասնակցութեամբ առնուած որոշումները ընտրական նոր կանոնադրութեան հրապարակումէն վերջ յառաջացած խնդիրներուն մեծամասնութիւնը կրնան հարթել: Ժողովի ընթացքին գոյացած լայնախարիսխ փոխըմբռնումը կ՚ապահովէ նաեւ թրքահայ կեանքէն ներս յառաջացած տարակուսանքներու յաղթահարումը, նաեւ կրնայ կանխել զարտուղի, ինքնագլուխ նախաձեռնութիւնները: Այժմ կը սպասուի բանաւոր պայմանաւորուածութիւններու գրաւոր պաշտօնական բանաձեւման:
ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ՎՐԴ. ՏԱՄԱՏԵԱՆ
Ահա, 4 սեպտեմբեր 2022, կիրակի առաւօտ կանուխ ի վերջոյ հասանք Աղթամար կղզի։ Պոլիսէն եւ Հայաստանէն բազմաթիւ ուխտաւորներ փութացած են Վան քաղաքը։ Խումբին առաջնորդն է Ն.Ա.Տ. Սահակ Բ. Սրբազան Պատրիարք Հայրը, իր մօտն ունենալով հոգեւոր հայրեր։
ԿՈՐԻՒՆ ԱՒ. ՔՀՆՅ. ՖԷՆԷՐՃԵԱՆ
Վերջերս ոմանց համար իրադարձութիւնները բնական եւ պարզ երեւոյթ ընկալելը, նաեւ անտարբերութիւնը սովորական վիճակ դարձած են։ Օրինակ՝ այսպիսիներ երբ ճամբան կը հանդիպին արկածի մը, շատ ալ իրենց չի հետաքրքրեր, ոչ ալ հոգերնին կ՚ըլլայ, միայն իրենց նեղութիւնը այն կ՚ըլլայ, որ ճամբան խճողուած է եւ կրնան ուշանալ իրենց հասնելիք տեղը։
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի աղբիւրները հաղորդեցին, որ Ամենայն Հայոց Տ.Տ. Գարեգին Բ. Կաթողիկոսը ցաւակցագիր մը ուղարկած է Անգլիոյ Էլիզապէթ Բ. թագուհիի մահուան կապակցութեամբ։ Չարլզ Գ. թագաւորին յղուած է Նորին Սրբութեան ցաւակցականը։
ԳՐԻԳՈՐ ԱՒ. ՔՀՆՅ. ՏԱՄԱՏԵԱՆ
Վերացման Սուրբ Խաչի տաղաւարը ինչպէս միշտ, այս անգամ եւս կու գայ բոլորիս յիշեցնել այն անյեղլի ճշմարտութիւնը, թէ «Աստուած սէր է» (Ա. Յովհաննէս, 4.8,16) եւ սիրով առլցուն Հայր Աստուծոյ սէրը յայտնուած է բոլորիս փրկութեան համար իր Միածին Որդիին մարդեղութեամբ։ Աստուծոյ սէրը ճշմարիտ է։ Պէտք չէ մոռնանք, թէ «ոչ թէ մենք սիրեցինք զԱստուած, այլ Աստուած ինք սիրեց մեզ եւ իր Որդին ղրկեց որպէս զոհ, ի քաւութիւն մեղաց մերոց» (Ա. Յովհաննէս, 4.10)։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մինչեւ որոշ ժամանակ կրթութիւնն ու ուսումը մեր՝ հայերուս մէջ եւս մենաշնորհ մըն էր տղոց, մանաւանդ գաւառի պայմաններու մէջ. հին ընկերութիւնը՝ ներկային հակառակ կը հաւատար, որ ուսումը ո՛չ թէ թուաբանութիւն կամ հայոց պատմութիւն սորվելու, այլ առօրեայ կենցաղային վարժութիւններ ձեռք բերելու մէջ կը կայնայ. օրինակի համար հայկական հին գաւառներուն մէջ երբ աղջիկը 7-8 տարեկան դառնար, զինք կը ղրկէին «ուստայ» կոչուող կիներու մօտ, որոնք յաճախող աշակերտներուն կը սորվեցնէին տնային գործեր, կարել, հիւսել եւ այլն:
ՄԱՇՏՈՑ ՔՀՆՅ. ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Հայ Եկեղեցւոյ հինգերորդ տաղաւա՛ր տօնն է Խաչվերացը։ Տարւոյ այս վերջին տաղաւարը նուիրուած է խաչին՝ կոչելով «Խաչվերաց»։
Եւ ինչպէս միւս տաղաւարներու, ասոր հիմքին մէջ կայ պատմական եղելութիւն մը։ 613 թուականին պարսիկներու Խոսրով շահը մեծ բանակով մը կը յարձակի Բիւզանդիոնի վրայ։
Հայաստանի Արտաքին գործոց նախարար Արարատ Միրզոյեան երէկ ընդունեց ԵԱՀԿ-ի Մինսքեան խմբակի ամերիկացի նորանշանակ համանախագահ, Կովկասի հարցերով Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու պետական քարտուղարի նորանշանակ աւագ խորհրդական Ֆիլիփ Ռիքերը, որ այս օրերուն կ՚իրականացնէ տարածաշրջանային այցելութիւն մը, որու շրջանակներէն ներս շփումներ ունեցաւ Երեւանի մէջ։
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Վաղը, 11 սեպտեմբեր 2022-ին, Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին պիտի նշէ տաղաւար տօներէն հինգերորդը՝ Խաչվերացը:
Խաչվերացի տօնը յիշատակութիւնն է Կոստանդիանոս Մեծ Կայսրին մօր՝ Հեղինէ թագուհիին Տիրոջ Խաչը գտնելուն, 27 մայիս 327-ին:
Երեւանի Գրողներու տան մէջ վերջին օրերուն մեծարանքի հանդիսութիւն մը տեղի ունեցաւ՝ ի պատիւ քուէյթահայ հասարակական գործիչ ու բարերար, նաեւ գրող Կիրակոս Գույումճեանի, որ սփիւռքի եզակի դէմքերու շարքին կը դասուի ու կը ջանայ մղիչ ուժ մը ըլլալ՝ Հայաստան-սփիւռք համագործակցութեան խթանման ճանապարհին։