Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեան­քի գե­ղեց­կու­թիւն­նե­րը մարդ­կա­յին մտքի եւ կա­րո­ղու­թիւն­նե­րու «բարձր»երն են։ Ա­նոնք չեն ու­զեր եր­բեք մե­ծու­թիւն, բարձ­րու­թիւն եւ ո­րե­ւէ զա­նա­զա­նու­թիւն տես­նել ի­րենց շուր­ջը պա­տող ի­րե­րու ու ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րու մէջ՝ վեր չեն նա­յիր, քա­նի որ ա­նոնք վե՛րն են…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Լոյ­սի դար» է ի­րա­պէս ներ­կայ շրջա­նը մէ­կէ ա­ւե­լի ի­մաստ­նե­րով. ո՛չ միայն գի­տա­կան ու ի­մա­ցա­կան, այլ նաեւ՝ նիւ­թա­կա՛ն։ Այս դա­րուն մար­դիկ «լոյս եւ ա­ւե­լի լոյս»ի ե­տե­ւէն ին­կած են, ուս­տի քա­րը եւ ա­ղիւ­սը ու տախ­տա­կը լքած են եւ ա­պա­կի կը գոր­ծա­ծեն՝ սկսեալ սե­փա­կան բնա­կա­րան­նե­րէ մին­չեւ հսկայ շէն­քե­րու, գոր­ծա­րան­նե­րու, հան­րա­յին շէն­քե­րու, եւ վա­ճա­ռա­տուն­նե­րու հա­մար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բազ­մա­թիւ ան­գամ­ներ անդ­րա­դար­ձանք Խա­չի մա­սին այս սիւ­նակ­նե­րուն մէջ, քա­նի որ խա­չին գա­ղա­փա­րը եւ խոր­հուր­դը ա­ռա­ջին իսկ օ­րէն մե­ծա­րե­լի դար­ձած է քրիս­տո­նէա­կան զգա­ցում­նե­րուն։ Ար­դա­րեւ խա­չը իր յա­տուկ տե­ղը ու­նի ա­մէն քրիս­տո­նեայ ան­հա­տի կեան­քին մէջ։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ա­ւե­տա­րա­նի մէջ՝ մնաս­նե­րու ա­ռա­կը նմա­նու­թիւն ու­նի քան­քար­նե­րու ա­ռա­կին հետ. (ՄԱՏԹ. ԻԵ 14-20) եւ (ՂՈՒԿ. ԺԹ 12-28)։ Քան­քա­րը ծան­րու­թեան հին չափ մըն է՝ մօ­տա­ւո­րա­պէս 45 քի­լօ, որ այդ ծան­րու­թեամբ ոս­կի կամ ար­ծա­թի կը հա­մա­պա­տաս­խա­նէր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեան­քի հա­կա­սու­թիւն­նե­րը զի­րար ամ­բող­ջաց­նող ի­րո­ղու­թիւն­ներ են։ Ար­դա­րեւ, ա­մէն նե­ղու­թիւն եւ տրտմու­թիւն մար­դուս մէջ կը վե­րա­ծուին խորհր­դա­ւոր ու­րա­խու­թեան մը՝ հե­ռա­պատ­կեր մը եւ մե­ծու­թիւն մը ստեղ­ծե­լով ա­նոր նե­րաշ­խար­հին մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ե­րա՜զ մը տե­սայ. վար­դաս­տան մը, պար­տէզ մը՝ ուր մար­դիկ սի­րով կը խօ­սէին, սի­րով կը վա­րուէին ի­րա­րու հետ։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կար­դա­լը ան­շուշտ որ հա­ճոյք կը պատ­ճա­ռէ մար­դուս, քա­նի որ մարդ բնա­կան հե­տաքրք­րու­թիւն մը ու­նի սոր­վե­լու, գիտ­նա­լու եւ տե­ղե­կա­նա­լու։ Մար­դուս այս ըն­դո­ծին պա­հանջ­քը ա­մե­նէն ազ­դու կեր­պով կը գո­հաց­նէ ըն­թեր­ցու­մը։

 ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ըն­կե­րա­յին կեան­քի ներ­դաշ­նա­կու­թեան եւ ընդ­հա­նուր խա­ղա­ղու­թեան ու ան­դոր­րու­թեան վտանգ սպառ­նա­ցող մարդ­կա­յին ա­րարքն է՝ դա­տար­կա­խօ­սու­թիւ­նը, այ­սինքն ա­նի­մաստ, անն­պա­տակ եւ սնա­մէջ ա­մէն խօ­սակ­ցու­թիւն եւ նող­կա­լի ու­նայ­նամ­տու­թիւնն է մար­դոց, այ­սինքն ա­ռանց հե­տե­ւան­քը խոր­հե­լու, ա­ռանց դա­տե­լու, բա­նա­կա­նու­թեան ներ­հակ գա­ղա­փար յայտ­նե՛լ, ո­րոնք ա­մե­նէն շատ վնաս կը պատ­ճա­ռեն մարդ­կա­յին ըն­տա­նի­քին, մարդ­կու­թեան ընդ­հա­նուր կա­ռու­ցուած­քին, կա­տա­րե­լա­գոր­ծու­թեա­նը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ի­րա­կա­նին, անն­շան եւ սո­վո­րա­կան ե­րե­ւոյթ­ներ ե­թէ խոր­հիք, շատ ա­ւե­լի մեծ գա­ղա­փար­ներ կրնան ստեղ­ծել։ Ա­մէ­նօ­րեայ, ըն­թա­ցիկ կան այն­պէս պա­տա­հար­ներ՝ ո­րոնք ի­րենց տես­նուա­ծէն շատ ա­ւե­լի վեր ի­մաստ­ներ ու­նին։ Ե­թէ մէ­կը շրջա­հա­յեաց է, հա­ճոյք կ՚առ­նէ ա­մէն մէկ ի­րա­դար­ձու­թե­նէն ի­մաստ մը քա­ղե­լէ, կը տես­նէ ու կը խոր­հի ա­նոնց վրայ եւ կ՚ընդ­լայ­նէ իր մտա­յին հո­րի­զո­նը եւ կ՚ըն­դար­ձա­կէ միտ­քը։

Ա­մե­նայն Հա­յոց Տ.Տ. Գա­րե­գին Բ. Կա­թո­ղի­կո­սը ե­րէ­կուան Սրբա­դաս­ման ա­րա­րո­ղու­թեան ըն­թաց­քին հան­դէս ե­կաւ հե­տե­ւեալ պատ­գա­մով, զոր կը ներ­կա­յաց­նենք ա­րեւմ­տա­հա­յե­րէ­նի վե­րա­ծե­լով։

«Իսկ ե­թէ նա­խա­տի­ցի՛ք եւս վասն ա­նուանն Քրիս­տո­սի, ե­րա­նե­լի՛ էք, զի …Աս­տու­ծոյ Հո­գին ի վե­րայ ձեր հան­գու­ցեալ է»
(Ա ՊԵՏ. Դ 14)