Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Եթէ եղբայրդ քեզի դէմ մեղանչէ, գնայ յանդիմանէ զայն, երբ որ երկուքդ առանձին էք։ Եթէ մտիկ ընէ քեզի՝ եղբայր շահած կ՚ըլլաս։ Իսկ եթէ մտիկ չընէ քեզի՝ հետդ մէկ կամ երկու հոգի եւս առ, որպսէզի -երկու կամ երեք վկաներու բերնով հաստատուի ամէն ամբաստանութիւն-։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ո՜րքան սփոփարար, ո՜րքան մխիթարական, ո՜րքան հանդարտեցուցիչ է Աստուծոյ ապաւինիլ, Աստուծոյ վստահիլ, քանի որ Պետրոս Առաքեալ իր ընդհանրական առաջին նամակին մէջ կ՚ըսէ. «Ձեր հոգերը Աստուծոյ ձգեցէ՛ք, որովհետեւ ինքը կը հոգայ ձեր մասին». (Ա ՊԵՏ. Ե 7)։ Արդարեւ, երբ կ՚աղօթենք եւ կ՚ըսենք «Հայր մեր…», ասիկա կ՚արտայայտէ վստահութիւն մը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդուս կեանքը արարչագործութեան մեծագոյն հանելուկն է։ Ան կրնայ սրբանալ եւ իր աստուածային կոչումին կատարեալ ապացոյցը տալ, բայց կրնայ նաեւ ա՛յնքան վատթարանալ եւ ստորնանալ, որ նոյնիսկ դժոխքին բնակիչներուն զզուելի դառնալու դիրքին մատնուի։ Եւ այս հակադիր բոլոր վիճակները կը պատահին երբեմն նո՛յն մարդուն ժամանակաւոր երկրային կեանքին մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բնութեան մէջ տեսնուած շատ մը երեւոյթներ ապացոյցներ եւ լուսաբանութիւններ են տիրող ան մշտնջենաւոր եւ անայլայլելի օրէնքին՝ որով կ՚որոշուի մէկ ուժի մը յաղթութիւնը եւ ուրիշ ուժի մը պարտութիւնը։ Մարդ երբ ուշադրութեամբ դիտէ բնութիւնը, հոն պիտի տեսնէ երեւոյթներ, որոնք կը բացայայտեն զանազան դժուարութիւններու եւ արգելքներու դէմ Բնութեան ցոյց տուած վարուելակերպը՝ որ նման է մարդկային վարմունքին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մշակոյթ, իր ամենալայն առումով կը նշանակէ՝ ժողովուրդի մը մտաւոր եւ հոգեկան զարգացումը. այն ինչ որ դարերու ընթացքին հաւաքուած է՝ անոնց ամբողջութիւնը եւ աւանդութեան վերածուած մտային, զգացական, գիտական պաշարները։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բնութեան անայլայլելի եւ անխուսափելի օրէնքն է՝ ամէն ապրող, կենդանի էակ կը ծնի եւ տարիներու ընթացքին կը ծերանայ, կը կերպարանափոխուի։ Այս կը նշանակէ նաեւ՝ թարմութիւնը եւ կենսունակութիւնը հետզհետէ կորսնցնել։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ճշմարտութեան հաղորդակցելու իրաւունքը անպայմանաւոր չէ։ Ամէն մարդ պարտի իր կեանքը համակերպել եղբայրական սիրոյն, համայն մարդկութեան սիրոյն աւետարանական պատուէրին հետ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Իմ առաջին բաղձանքս է տեսնել բոլոր աշխարհը խաղաղութեան մէջ. եւ անոր բոլոր բնակիչները որպէս խումբ մը եղբայրներու, որոնք կը մրցակցին իրարու հետ, թէ ո՛վ աւելի պիտի յաջողի նպաստելու համայն մարդկութեան երջանկութեան»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեանքը մարդուս տրուած նուէր մըն է, իսկ ժամանակը՝ այդ կեանքէն մաս մը, հատուած մը, եւ ուրեմն ժամանակն ալ պարգե՛ւ մըն է մարդուն տրուած եւ թէ թանկարժէք պարգե՛ւ մը։
Մարդկային սերունդին նախնական շրջանը կը վերջանայ, քօղ մը կը ձգուի անցեալ շրջաններուն վրայ եւ մարդի՛կ, նախկին ժամանակներ, իրենց ակնարկը կը դարձնեն այն շրջանին վրայ, երբ իրենց իրակա՛ն ծագումը կը սկսի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Այսօրուան գրութեան վերնագիրը կը պատկանի Տքթ. Վարդ Շիկահերի շահեկան յօդուածներէն մէկուն։
Արդարեւ, կեանք մը որ կ՚ապրի մարդ, շատ անգամ տխրութիւններ, նեղութիւններ, ցաւեր եւ վիշտեր կը պատճառէ մարդուս