Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Verba volant scripta manent». Խօսքը կը թռչի. Գիրը կը մնայ։ Այս մշտանորոգ խօսքը ամէն շրջանի եւ ամէն միջավայրի համար ի զօրու, գործադրութեան ուժ ունեցող խօսք մը, իրականութիւն մըն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ իրեն համար՝ նպատակ մը չէ՛։ Ուրիշ խօսքով՝ մարդիկ իրենց համար չեն ապրիր։ Մարդուն ապրելու նպատակը ապրեցնե՛լն է։ Եթէ անցաւոր պահու մը համար դեղ եւ դարման չըլլայ մարդ հիւանդ մարդկութեան, եթէ ան չհասնի մարդկութեան օգտակար ըլլալու, նպաստ մը բերելու, հապա ինչո՞ւ կ՚ապրի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Միտքը սահման չունի, մտածելով մարդ կրնայ թռչիլ հոգեւոր տիեզերքին մէջ շա՜տ աւելի հեռուները քան որեւէ սաւառնակ կամ հրթիռ, որ կրնայ երթալ նիւթական տիեզերքի անհաշուելի եւ աներեւակայելի հեռաւորութիւնները։ Միտքը ո՛չ ժամանակ եւ ո՛չ ալ տարածք կը ճանչնայ. մարդ երեւակայութեամբ կրնայ անհունօրէն տարածուիլ եւ անժամանակ կերպով ընթանալ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հաւատքը մարդուն պատասխա՛նն է Աստուծոյ, որ Ինքզինք կը յայտնէ զանազան միջոցներով, աստուածային գործերով, բնութեան երեւոյթներով եւ Ինքզինք անոր կու տայ, իր կեանքին գերագոյն իմաստը որոնող մարդուն միաժամանակ յորդառատ լոյս կը սփռէ։ Եւ մարդը իր հաւատքը դաւանելու ատեն, կը սկսի ըսելով. «Ես կը հաւատամ»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կը հարցուի. «Ի՞նչու համար Աստուած չստեղծեց այնքան կատարեալ աշխարհ մը՝ ուր ոչ մէկ չարիք կարենար գոյութիւն ունենալ»։ Այս հարցումին պատասխանը ո՞րքան կը գոհացնէ, այս հարցումը ո՞րքան վճռական լուծում մը կրնայ ունենալ, երբ հարցնողները միշտ ժխտական կեցուածք մը ունին ճշմարտութեան հանդէպ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կ՚անդրադառնանք խոհեմութեան անհրաժեշտութեան մարդկային անհատական եւ հաւաքական կեանքին մէջ։ Արդարեւ, խոհեմութիւնը բարոյական առաքինութիւն մըն է, որ մարդուս երջանկութեան պայմաններէն մին եւ կարեւորագոյնն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երկինքէն իջնող հրեշտակները Յիսուսի ծնունդը կ՚աւետէին հովիւներուն հետեւեալ բառերով. «Փա՜ռք Աստուծոյ բարձունքներուն, եւ երկրի վրայ խաղաղութիւն, մարդոց մէջ հաճութիւն»։ Հովիւները անակնկալ այս տեսիլքի լուսաշող յայտնութենէն սթափելով, որոշեցին երթալ Բեթլեհէմ՝ այնտեղ տեղեկանալու կատարուած հրաշքի ստուգութեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Արարիչ Աստուծոյ հանդէպ մարդուս հաւատքէն անբաժանելի ճշմարտութիւն մըն է, թէ՝ Աստուած Իր արարածներուն ամէն մէկ գործելուն մէջ Ի՛նք եւս կը գործէ։ Ինք առաջին պատճա՛ռն է, որ կը գործէ երկրորդական պատճառներուն մէջ եւ անոնց միջոցաւ. «Որովհետեւ Աստուած Ինքն է որ կը ներգործէ մեր մէջ թէ՛ կամենալը եւ թէ՛ գործելը ի նպաստ իր բարեհաճ ծրագիրներուն», կ՚ըսէ Առաքեալը. (ՓԻԼ. Բ 13) եւ (Ա ԿՈՐՆ. ԺԲ 6)։ Այս ճշմարտութիւնը փոխանակ նսեմացնելու արարածին արժանապատուութիւնը, ընդհակառակը՝ կը բարձրացնէ զայն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աստուած իմաստութեամբ կը ստեղծէ, ուրեմն արարչագործութիւնը բարեկարգ է եւ անոր մէջ երբեք չար գոյութիւն չունի։ Մարդուն իմացականութիւնը քանի որ մասնակից է աստուածային Իմացողութեան լոյսին, կարող է՝ թէեւ մեծ ճիգով եւ միանգամայն Արարչին եւ Անոր գործին հանդէպ խոնարհութեան ոգիով եւ յարգանքով, իմանալ ի՛նչ որ Աստուած կ՚ըսէ մարդուն իր արարչագործութեամբ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Յորժամ գաս փառօք, յահագին աւուրն. յիշեա զիս Քրիստոս։ Նորոգող հնութեանց. նորոգեա եւ զիս, նորոգ զարդարեա»։