Արխիւ
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մանկապղծութենէն, մարդասպանութենէն ու աւազակութենէն շա՜տ շատ աւելի ահաւոր բան մըն է քաղաքականութիւն ըսուածը, որուն ակամայ զոհն է ժողովուրդը՝ իր մեծով ու պզտիկով:
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Երէկ դիմատետրը յիշեցուց, թէ մէկ տարի առաջ՝ 18 սեպտեմբեր 2022-ին ինչ տեղադրած եմ էջիս վրայ: Ահաւասիկ.
«Քաղաքամայր Երեւանի մէջ անգամ մը Ռուսաստանի, անգամ մը Ամերիկայի եւ չեմ գիտեր ի՜նչ-ինչ երկիրներու դրօշակները ծածանեցնելով Հայաստանի ինքնիշխանութեան եւ անկախութեան, իմա՝ ապագաղութացման մասին կ՚երազեն...
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Այսօր Հայաստանի անկախութեան տօնն է՝ մեր ամենանուիրական տօներէն մէկը, որ հերթական անգամ կը դիմաւորենք տագնապներով եւ ցաւերով համակուած: Անկախութեան արդիւնքին ձեռք բերուած մեր պետականութիւնը այսօր իր լաւագոյն օրերը չէ, որ կ՚ապրի:
Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը երէկ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ ընդունեց Երեւանի մօտ Եւրոմիութեան առաքելութեան նորանշանակ ղեկավար դեսպան Վասիլիս Մարակոսին։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ե. դարու հայոց գրականութեան կրօնական ուղղութիւնը ժամանակի պահանջի բնական արգասիքն էր. տառերու գիւտով Սահակ Պարթեւ եւ Մեսրոպ Մաշտոց Վարդապետը կամեցան հայ ժողովուրդը կրօնապէս կրթել, քրիստոնէական բարոյական գաղափարները անոր մէջ հաստատել եւ անոնք իրենց նպատակին հասան։ Անոնց դաստիարակած սերունդն էր, որ 451 թուականին պատերազմի մէջ իր կեանքը զոհեց իր ճշմարիտ կրօնի եւ ազգի փրկութեան համար։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Պէտք է միշտ ի միտի ունենալ, որ գրական լեզուն միշտ ալ հիմնուած եղած է խօսակցական լեզուին վրայ. նոյնն է պարագան նաեւ գրաբար լեզուին. գրաբար լեզուն գրական լեզու ըլլալէ առաջ, եղած է ժողովուրդին խօսակցական լեզուն եւ Մեսրոպ Մաշտոց ո՛չ թէ նոր լեզու ստեղծած է, այլ այդ խօսակցական լեզուին հիման վրայ ստեղծած է տառեր՝ զանոնք գիրի վերածելու համար:
ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ
21 Սեպտեմբեր... Մեր ներկայ պատմութեան ամենէն նշանակալից թուականներէն մէկը: Հայրենիքի անկախութիւն։ Բաղձալի եւ նոյնքան ալ իրական։ Մեր մեծագոյն տօներէն մէկը, որուն՝ պարզ բառերով անհնար է արտայայտել: Եւ ամէն տարի, այս մասին խօսած, խորհած, գրած ու արտայայտուած ենք:
ԲԺԻՇԿ ՎԱՀԱՆ ԱՐԾՐՈՒՆԻ (1901)
Արեւմտահայերէնի վերածեց՝
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Սիֆիլիսով վարակուելու ձեւերը: Սիֆիլիսի արտայայտութիւնները. անոր խաղացած դերը ամուսնութեան մէջ:
Երեսփոխան Սերքան Պայրամի կեանքի ոդիսականին վրայ պատրաստուած ժապաւէնի հանդիսաւոր ցուցադրութիւնը:
Գումգաբուի երեկոյթին ներկայ գտնուեցան Իսթանպուլի կուսակալ Տավուտ Կիւլ եւ Ամենապատիւ Սրբազան Պատրիարք Հայրը եւ բազմաթիւ հիւրեր:
Խոր անհանգստութեամբ տեղեկացանք, որ Ատրպէյճան «հակաահաբեկչական գործողութեան» իրականացման կեղծ պատճառաբանութիւններով ռազմական լայնածաւալ գործողութիւններու սկսած է Արցախի դէմ, հրետակոծութիւններու ենթարկելով խաղաղ բնակավայրերը, թիրախաւորելով մայրաքաղաք Ստեփանակերտը։
Հանրապետութեան նախագահ Ռեճեփ Թայյիպ Էրտողան երէկ ՄԱԿ-ի ամպիոնէն անդրադարձաւ Արցախի վերջին իրադարձութիւններուն։
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան երէկ Արցախէն հասած լուրերէն անմիջապէս վերջ հանդէս եկաւ յայտարարութիւններով։ Ան յայտնեց, որ Ատրպէյճան սկսած է Լեռնային Ղարաբաղի հայութիւնը էթնիք զտումներու ենթարկելու ուղղեալ ցամաքային գործողութեան։
Արցախի դէմ Ատրպէյճանի «հակաահաբեկչական միջոցառումներու յատուկ գործողութիւնները» երէկուընէ ի վեր պատճառ կը դառնան նոր մահերու եւ վիրաւորներու:
Պաքու կը պահանջէ պաշտպանութեան բանակին սպիտակ դրօշ պարզելը։ Մոսկուա կը շարունակէ քննադատել Երեւանի քայլերը։ Ուաշինկթըն կը ջանայ հանդարտեցնել իրավիճակը։ Թեհրան եւս կը կրկնէ իր մօտեցումները։
Հայաստան չի միջամտեր՝ մինչ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան յայտարարեց, որ բուն նպատակն է երկիրը ներքաշել պատերազմի։ Նախարար Արարատ Միրզոյեան Նիւ Եորքի մէջ կ՚ունենայ բազմակողմանի շփումներ՝ Անվտանգութեան խորհուրդի ժողովին ընդառաջ։
Հայկական իշխանութիւնները կը դիմագրաւեն նաեւ ներքին մարտահրաւէրներ։ Հանրապետութեան հրապարակին վրայ երէկ ստեղծուեցաւ մեծ լարուածութիւն, ոստիկանութիւնը ուժ կիրառեց։
Արցախի եւ Հայաստանի մէջ ստեղծուած իրավիճակով պայմանաւորուած՝ Սեւծովեան տնտեսական համագործակցութեան կազմակերպութեան մօտ Հայաստանի մշտական ներկայացուցչութիւնը որոշած է յետաձգել՝ աշխարհահռչակ երաժիշտ Արամ Խաչատուրեանի 120-ամեակին ձօնուած հանդիսաւոր համերգը, որ վաղը երեկոյեան տեղի պիտի ունենար Հարպիյէի «Ճեմալ Ռեշիտ Ռէյ» համերգասրահին մէջ։
Կը տեղեկանանք, որ այս օրերուն Երեւանէն քաղաքս կ՚այցելեն երեք գիտնականներ՝ Աստղիկ Բալայեան, Թամարա Աղամալեան եւ Կարոլինա Սահակեան։ Անոնք կը մասնակցին վերապատրաստման դասընթացքի մը, որ ուղղուած է նախկին խորհրդային երկիրներու գիտնականներուն։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ինչպէս շատ մարզերու մէջ, ուսուցման եւ կրթութեան մարզերու մէջ ազատութիւնը ընկերային կեանքին չափանիշներէն մին է։ Արդարեւ, ազատութեան հարցը յարաբերական եւ խնդրական հարց մըն է, եւ այս ուղղութեամբ, ազատութիւնը շատ անգամ անհանդուրժողութեան ենթակայ կը դառնայ։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Լեզուի խնդիրը շատերու համար որքան ալ պարզ թուի, իրականութեան մէջ մեծ մտահոգութիւն էր մտաւորականներուն համար. մտահոգութիւն՝ որ շատ անգամ վէճ կը յառաջացնէր անոնց միջեւ: Շատ մը մտաւորականներ անմիջականօրէն ժողովուրդին մէջ ապրած չըլլալով, գաւառները շրջած ու անոնց բարբառները լսած չըլլալով, լեզուի հիմք կ՚ընդունէին գրաբարը եւ անոր հիմերուն վրայ կը փորձէին հիմնել աշխարհաբար լեզուն, իսկ ուրիշներ, գրաբարը մինչեւ իսկ «վայրենի» լեզու նկատելով, կը փորձէի գրաբարը հեռացնել լեզուէն եւ ընդունիլ բարբառները:
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Այսօր կը լրանայ հայ մեծանուն երգահան, երաժշտագէտ, խմբավար, մանկավարժ, հայ դասական սիրերգի ստեղծող, Հայաստանի Պետական երաժշտանոցի առաջին տնօրէն Ռոմանոս Մելիքեանի 140-ամեակը: Մեծ եղած է անոր դերը մեր երաժշտութեան, երաժշտագիտութեան, խմբավարական արուեստի, երաժշտական կրթական ասպարէզի ստեղծման գործին մէջ:
ՏԻԳՐԱՆ ԳԱԲՈՅԵԱՆ
Այստեղ կարելի է անդրադառնալ սուիրահայերու ներդրումին Հայաստանի ներկայ տնտեսութեան մէջ, ինչ որ ուղղակի կամ անուղղակի կրնայ համարուիլ յատկանշական եւ կ՚արժէ կարգ մը երեւոյթները լուսարձակել նոյն այդ ներդրումային շեշտադրումով՝
- Հայաստանի Հանրապետութեան զանազան դրամատուներուն մէջ տեղակայուած գումարներու աճը՝ մանաւանդ սուիրական պատերազմէն վերջ սուրիահայերուն կողմէ։ Սա կրնայ համարուիլ նոր մեծ կամ փոքր շարժ մը Հայաստանի դրամատնային համակարգին մէջ:
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Հարցում. Քսու մարդուն մասին խօուա՞ծ է Առակաց գիրքին մէջ:
Պատասխան. Այո՛: Իմաստունը այսպէս կը գրէ քսու մարդու մասին. «Քսու մարդուն խօսքերը քաղցր պատառներու պէս են ու անոնք մինչեւ փորին շտեմարանները կ՚իջնեն» (Առ 18.8):