Արխիւ
ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ
-Դո՛ւք երեքդ,- ըսաւ մեր ակումբի մեզի համար այդ օրերու «մեծերէն»՝ ընկ. Ժամագործեան, մեր մօտ, սենեակ մտնելով, բարձրաձայն եւ հրանգող ոճով: Իսկ մենք երեք ընկերներով ակումբի «Քրիստափոր» գրադարանի երկար ու մաշած սեղաններու վրայ, մէկ կողմէ կարդալով, միւս կողմէ ալ իրարու հետ կատակելով, հո՛ն, զանազան երկիրներէ Հալէպ նոր հասած հայ մամուլի թերթերը, հիները նորերով փոխարինելով, կամ թուականի շարքերու տեղադրումներով զբաղուած էինք.
ՊԻԱՆՔԱ ՍԱՐԸԱՍԼԱՆ
Ընկերային հոգեբաններ՝ Ճիմ Սիտանիուսի եւ Ֆելիսիա Փրաթթոյի գրի առած «Ընկերային գերակայութիւն» գիրքին մէջ կայ ուշագրաւ կէտ մը. «Անհատի վրայ հիմնուած դասակարգութիւններու մէջ անհատները կրնան վայելել մեծ ուժ, հեղինակութիւն կամ հարստութիւն, որոնք շնորհուած են իրենց ֆիզիքական ուժի, առաջնորդելու կարողութեան, գեղարուեստական, քաղաքական, գիտական տաղանդներու կամ նուաճումներու միջոցաւ»։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Միսաք Մեծարենց (1886-1908) իր մտերմական նամակները ընդհանրապէս ստորագրած է «Շաւասպ», որ իր գրական սկզբնաւորութեան շրջանի ծածկանունն է. Շաւասպ Ծիածան։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մեր թուականէն մօտաւորապէս 150 տարիներ առաջ՝ 1880-ական թուականներուն Հայաստանի մէջ մեծահարուստ աղաներու կողմէ կը հիմնուի որբանոց մը. այդ որբանոցին շուրջ կը հաւաքուին զարգացած դասակարգէ մարդիկ եւ բարձրագոյն կրթութիւն ունեցող ուսուցիչներ, սակայն հակառակ նիւթական լայն հնարաւորութեան՝ որբանոցը կը յաջողի գործել ընդամէնը երեք տարի. սրբազան այդ առաքելութիւնը կը ստանձնէ աղքատ ու կոյր ուսուցիչ մը, որ հակառակ աչազուրկ չքաւոր ըլլալուն, կը յաջողի կանգուն պահել որբանոցը աւելի քան քսան տարի:
Մխիթարեան վարժարանի այս տարուան հունձքը փայլուն հանդիսութիւնով մը հրաժեշտ առաւ դպրոցէն։ Վարժարանի 199-րդ շրջանի ընթացաւարտները կը հանդիսանան անոնք՝ հաստատութեան երկարամեայ կրթական առաքելութեան ճանապարհին։
Գալֆաեան տան մէջ նախընթաց օր տեղի ունեցաւ տարեվերջի հանդէս մը, որ ստեղծեց ոգեւոր մթնոլորտ։ Ներկայ էին Տ. Յարութիւն Վրդ. Տամատեան, քոյր Գայիանէ Տուլքատիրեան, խնամակալութեան ատենապետ Ալֆրէտ Սունա եւ գործակից ընկերները, նախկին խնամակալներ եւ բազմաթիւ հիւրեր։
Թոփգաբուի Լեւոն-Վարդուհեան վարժարանի միջնակարգի աշակերտները նախընթաց օր ուղեւորութիւն մը կատարեցին դէպի Վոսփորի Եւրոպական ափը։ Այս ծիրէն ներս անոնք այցելեցին Ռումելիհիմարի Ս. Սանդուխտ եւ Պոյաճըգիւղի Ս. Երից Մանկանց եկեղեցիները։
Սամաթիոյ ընտանիքը խանդավառ մթնոլորտի մը մէջ հրաժեշտ տուաւ Սահակեան-Նունեան լիսէի այս տարուան հունձքին։ Լիսէի 55-րդ շրջանի ընթացաւարտները փայլուն հանդէսով մը հրաժեշտ առին վարժարանէն՝ մինչ բոլորը Սամաթիոյ ընտանիքի ջերմ վերաբերմունքին առարկայ դարձան։
Թոփգաբուի ընտանիքը նախընթաց օր խանդավառ մթնոլորտի մը մէջ հրաժեշտ տուաւ թաղի Լեւոն-Վարդուհեան վարժարանի այս տարուան շրջանաւարտներուն։ Ս. Նիկողայոս եկեղեցւոյ յարակից «Իլգգան» սրահին մէջ տեղի ունեցած շրջանաւարտութեան հանդէսի ընթացքին ստեղծուեցաւ աննախընթաց ոգեւորութիւն։
Շիշլիի «Ճեմիլ Ճանտաշ-Քենթ» մշակոյթի կեդրոնին մէջ երէկ երեկոյեան տեղի ունեցաւ «Առաջնորդ» պարախումբին ելոյթը, որ առիթ դարձաւ մեծ ոգեւորութեան։ Նաթալին Պոզ-Եըլմազի կողմէ գլխաւորուած «Առաջնորդ»ը յաջողեցաւ համախմբել բազմաթիւ գեղարուեստասէրներ։
Էսաեան վարժարանի մէջ երէկ երեկոյեան տեղի ունեցած շրջանաւարտութեան հանդէսը բացառիկ հրճուանքի առիթ դարձաւ՝ շուրջ 400 մասնակիցներով։ Վարժարանի լիսէի բաժնի հունձքը հրաժեշտ տուաւ դպրոցին, մինչ միջնակարգի շրջանաւարտներն ալ ստացան իրենց վկայականները։
Երէկ, Կեդրոնականի ընտանիքը կատարեց իր տարեկան աւանդական պտոյտը։ Ըստ վերջին տասնամեակներուն ձեւաւորուած նախընթացին՝ Կեդրոնականի ընտանիքը իւրաքանչիւր կրթական շրջանի աւարտին՝ մեծ խումբի մը ձեւաչափով կ՚իրականացնէ դէպի Քիլիոս շրջապտոյտ մը։
Հանրապետութեան նախագահ Ռեճեփ Թայյիպ Էրտողան Մատրիտի մէջ հանդիպում մը ունեցաւ Սպանիոյ Ֆէլիփէ Զ. թագաւորին հետ։
ՍԱԳՕ ԱՐԵԱՆ
Կարելի է համոզուիլ, թէ Հայաստանի մէջ քաղաքական տրամաբանութեան հիմնարար կանոնները չեն գործեր:
Ըստ բազմաթիւ մեկնաբաններու՝ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի իշխանութեան հակաթոյնն է՝ ներքին համերաշխութիւնը:
Յաճախ կ՚ըսուի, որ ջուրը կեանք է. ընդ որում, երկուքն ալ կը հոսին։ Այդ հոսքը շատ խորհրդաւոր է, որովհետեւ այնպիսի տպաւորութիւն մը կը ստեղծուի, որ կարծես ոչինչ կը փոխուի։
Երէկ, Տ.Տ. Արամ Ա. Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկսը Վատիկանի մէջ հանդիպում մը ունեցաւ Հռոմէական Կաթոլիկ Եկեղեցւոյ Քահանայապետ Ֆրանսիսքոս Ա. Սրբազան Պապին հետ։
ԱՆՈՒՇ ՆԱԳԳԱՇԵԱՆ
Երեք տարի առաջ էր հեռախօսազանգ մը ամբողջովին փոխեց տրամադրութիւնս դէպի լաւը։ Դեռ թագաժահրին սարսափին մէջ էինք, երբ մեր աշխարհը, հայուն աշխարհը աւելի սարսափելին ալ տեսաւ՝ 2020-ի նոյեմբերը, պահ մը կարծեցի որ վերջն է աշխարհին, հիւանդութիւն, պատերազմ պիտի ջնջեն, տանին ամէն բան…
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Ունեցած սովորութեանս համաձայն, հայկական մամուլի հին պարբերականները կը թերթատէի: Հետաքրքրական գրութեան մը հանդիպեցայ Պոլիս տպուած «Իգնատ Աղա» շաբաթաթերթին մէջ, «Ինչո՞ւ կը գրէք» վերնագիրը կրող, որ լոյս տեսած է 27 դեկտեմբեր 1919-ին:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Արիւնակցութիւն» consanguinitas կը կոչուի այն ազգակցութիւնը՝ որուն անդամները իրարու կապուած են համարիւնութեան կապով, այսինքն՝ ծնունդի միջոցով սերած են անոնք կամ յաջորդաբար մէկը միւսէն եւ կա՛մ զանազան ճիւղերով ընդհանուր նախահօրէ կամ բունէ. truncus։ Ուրեմն բոլոր արիւնակիցները իրարու հետ ունեցած կապով կը կազմեն «շարք» կամ «գիծ». Linea։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Անյագ ծարաւով մը կը շարունակեմ ընթերցել Մատթէոս Մամուրեանի «Անգլիական նամականի կամ Հայու մը ճակատագիրը» աշխատութիւնը. մէկ մէկ կ՚ուզեմ գոցել գիրքը եւ չշարունակել, աւելիով ականատես չըլլալու հայ ժողովուրդի դժբախտութեան, որ փաստօրէն վերջին տասնամեակներուն յատուկ չէ: